برای افرادی که یک یا چند تا از دندانهای خود را از دست دادهاند، ایمپلنت دندان یک راه مناسب و کاربردی برای جایگزین کردن دندان از دست رفته و حفظ زیبایی لبخند است. اما اگر از آن دسته افرادی باشید که از اختلالات خواب مانند آپنه خواب رنج میبرند، ممکن است ایمپلنت شما در معرض آسیب باشد.
آپنه خواب چیست؟
آپنه خواب در واقع یک اختلال خواب جدی است که در آن تنفس در حین خواب برای چند ثانیه قطع شده و مجددا شروع میشود. در صورتی که آپنه خواب درمان نشود، بدن با کاهش میزان اکسیژن دریافتی مواجه میشود که این مسئله میتواند به خر و پف با صدای بلند، خستگی و خواب آلودگی در طول روز و یا مشکلات جدیتر مانند بیماریهای قلبی و فشار خون بالا منجر شود.
افرادی که دچار این اختلال هستند، گاها در طول شب از طریق دهان نفس میکشند که باعث خشکی دهان و آسیب به دندانها میشود.
در حالت کلی سه نوع آپنه خواب وجود دارد: آپنه خواب انسدادی، آپنه خواب مرکزی و سندرم آپنه خواب ترکیبی. تحقیقاتنشان داده است که بیمارانی که به آپنه خواب انسدادی دچار هستند، در معرض آسیب به ایمپلنتهای دندان میباشند.
مطالعهای که اخیرا منتشر شده است نشان میدهد که بیماران مبتلا به آپنه خواب، در معرض خطر نسبتا بالایی برای آسیب به ایمپلنتهای دندانی خود هستند. برخی از عوارض جانبی ذکر شده در این پژوهش شامل ترک یا شکستگی تاج ایمپلنت، شکستگی فلز ایمپلنت و شل شدن ایمپلنت در فک میباشد.
حال ممکن است این سوال برای شما مطرح شود که چرا آپنه خواب خطر این مشکلات را افزایش میدهد؟ محققان بر این باورند که این به دلیل فشار وارد شده بر روی ایمپلنتهای دندانی توسط دندان قروچه یا بروکسیسم است.
ایمپلنتهای دندانی در اثر دندان قروچه آسیب میبینند
آپنه خواب انسدادی خواب با دندان قروچه (بروکسیسم یا ساییدن و فشردن دندانها در شب) مرتبط است. این یک واکنش غیرارادی است که بدن برای کمک به باز نگه داشتن مسیر عبور هوا استفاده میکند. هنگام ساییدن یا فشردن دندانها، از افتادن فک پایین به سمت عقب به داخل راه هوایی جلوگیری میشود. به همین دلیل، بسیاری از افراد مبتلا به آپنه خواب، شبها دندان قروچه میکنند. در واقع، برخی از متخصصان پیشنهاد میکنند که همه بیماران مبتلا به دندان قروچه، باید از نظر آپنه خواب ارزیابی شوند.
دندان قروچه میتواند باعث آسیب به دندانهای طبیعی شود. ممکن است مینای دندان فرسوده شود و حتی ممکن است در اثر فشار ساییدن، دندانها ترک بخورند. علاوه بر این، دندان قروچه بر روی هر گونه ترمیمی که بیمار ممکن است داشته باشد مانند ایمپلنتهای دندانی، فشار وارد میکند. تاج بالای ایمپلنت از مادهای به نام پرسلین (چینی) ساخته شده است که ممکن است ترک بخورد. پایه ایمپلنت نیز به دلیل فشار، در معرض خطر ترک خوردن یا جابجا شدن است. اگر چه ایمپلنتهای دندانی پس از انجام فرآیند ادغام با استخوان فک، به شدت در جای خود در استخوان فک ثابت شده و محکم هستند، اما فشار بیش از حد روی ایمپلنتها میتواند باعث جابجا شدن آنها شود.
چگونه میتوانید از ایمپلنتهای خود محافظت کنید؟
یک درمان بسیار رایج برای دندان قروچه، محافظ دندان شبانه است. این تکه پلاستیکی ساده بین دندانها قرار گرفته و به محافظت از آنها در برابر آسیب کمک میکند. با این حال، برای کسانی که آپنه خواب دارند، این در واقع میتواند اوضاع را بدتر کند. با کاهش دندان قروچه بدون توجه به آپنه خواب، این امر ممکن است مسیر عبور هوا را در طول شب بیشتر به هم ریخته و علائم آپنه خواب را بدتر کند.
برای کسانی که هم آپنه خواب و هم دندان قروچه دارند، بهتر است به جای تمرکز روی دندان قروچه، آپنه خواب را درمان کنند. یک دستگاه برای این افراد اختراع شده است که در دهان قرار گرفته و هم آپنه خواب را برطرف میکند و هم از ساییدن و فشردن دندانها جلوگیری میکند. این یک دستگاه ساده است که ممکن است به یکی از چندین روش موجود کمک کند تا مسیر عبور هوا باز بماند. معمولاً فک پایین را به سمت جلو نگه میدارد یا از افتادن زبان در مجرای تنفسی جلوگیری میکند. (البته برای افرادی که مایل به تحمل آن هستند، ممکن است از دستگاه CPAP برای رفع آپنه خواب نیز استفاده شود.)
استفاده از محافظ مخصوص دهان میتواند از ایمپلنتهای دندانی محافظت کند
اگر شبها دندان قروچه میکنید، باید از نظر آپنه خواب غربالگری شوید. برخی از بیماران توسط همسر یا هماتاقیشان متوجه میشوند که شبها دندان قروچه میکنند، در حالی که برخی دیگر به دلیل درد یا سفتی در فک هنگام بیدار شدن متوجه این موضوع میشوند. درمان آپنه خواب فواید سلامتی گستردهای خواهد داشت و همچنین به محافظت از دندانهای طبیعی و هرگونه ایمپلنت یا سایر ترمیمهایی که ممکن است داشته باشید کمک میکند. به همین دلیل است که درمان آپنه خواب یکی از بهترین سرمایه گذاریهای سلامتی است که میتوانید انجام دهید.
منابع:
1. Anitua, Eduardo, et al. “Frequency of Prosthetic Complications Related to Implant-Borne Prosthesis in a Sleep Disorder Unit.” Journal of Oral Implantology 43.1 (2017): 19-23.
2. https://www.webmd.com/sleep-disorders/sleep-apnea/sleep-apnea
3. https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/sleep-apnea/symptoms-causes/syc-20377631