صفر تا صد جراحی ایمپلنت دندان (نکات مهم قبل، حین و بعد از عمل)

از دست دادن دندان به هر علتی، به دلیل ایجاد ظاهر نامناسب باعث کاهش اعتماد به نفس برای حضور در اجتماع می‌شود. علاوه بر این، فرد ممکن است هنگام خوردن غذا و یا حتی در هنگام صحبت کردن، دچار مشکل شود و سطح کیفیت زندگی او پایین بیاید. خوشبختانه امروزه با توسعه روزافزون تکنولوژی و تجهیزات دندانپزشکی، رهایی از این مشکلات به راحتی با جایگزین کردن دندان از دست رفته با ایمپلنت امکان‌پذیر است.

جراحی ایمپلنت دندان، روشی است که ریشه دندان را با پایه‌های فلزی و پیچ مانند، جایگزین می‌کند. به این ترتیب دندان آسیب دیده یا از دست رفته، با دندان مصنوعی که ظاهر و عملکردی بسیار شبیه به دندان واقعی دارد جایگزین می‌شود. جراحی ایمپلنت دندان می‌تواند جایگزین مناسبی برای پروتزها (دندان مصنوعی) یا بریج‌‌هایی باشد که به خوبی روی هم قرار نمی‌گیرند. بدین صورت می‌توانید زیبایی لبخند خود را حفظ نمایید.

ایمپلنت‌ها معمولا از جنس تیتانیوم هستند و با استفاده از پیچ به استخوان فک متصل می‌شوند. وظیفه ایمپلنت، حفظ و نگهداری از تاج دندان به عنوان ریشه دندان است. ایمپلنت دندان با جایگزینی یک قطعه مصنوعی از جنس تیتانیوم در داخل استخوان فک انجام می‌شود. این قطعه کوچک و محکم، کاملا شبیه یک دندان واقعی عمل می‌کند و با استفاده از یک روکش هم‌رنگ دندان های شما، شبیه دیگر دندا‌ن‌ها می‌شود.

نحوه انجام جراحی ایمپلنت دندان به نوع ایمپلنت و وضعیت استخوان فک شما بستگی دارد. جراحی ایمپلنت دندان ممکن است شامل چندین روش باشد. مزیت اصلی ایمپلنت، پشتیبانی محکم از دندان‌های جدید است – فرآیندی که نیاز به ترمیم استخوان محکم در اطراف ایمپلنت دارد. از آنجایی که این ترمیم استخوان نیاز به زمان دارد، این روند می‌تواند ماه‌ها طول بکشد.

ایمپلنت دندان برای چه کسانی مناسب است؟

به طور کلی، ایمپلنت دندان برای افرادی مناسب است که:

• یک یا چند دندان از دست رفته داشته باشند.
• استخوان فک آن‌ها به رشد کامل رسیده است.
• استخوان کافی برای محکم کردن ایمپلنت داشته باشند یا قادر به پیوند استخوان باشند.
• بافت‌های دهانی سالم داشته باشند.
• بیماری خاصی ندارند که بر بهبود استخوان تأثیر بگذارد.
• نمی‌توانند یا تمایلی به استفاده از دندان مصنوعی ندارند.
• می‌خواهند گفتار خود را بهبود بخشند.
• مایلند چندین ماه برای جواب گرفتن از این روند، متعهد شوند و زمان بگذارند.
• دخانیات مصرف نمی‌کنند.

مزایای ایمپلنت دندان

ایمپلنت‌های دندانی به وسیله جراحی، درون استخوان فک بیمار قرار گرفته و در واقع به عنوان ریشه دندان‌های از دست رفته عمل می‌کنند. از آنجایی که تیتانیوم موجود در ریشه ایمپلنت‌ها، با استخوان فک بیمار ترکیب می‌شود (جوش می‌خورد)، ایمپلنت‌ها برخلاف پروتز یا بریج نمی‌لغزند، صدا ایجاد نمی‌کنند و به استخوان آسیب نمی‌رسانند. همچنین مواد به کار رفته در ساخت ایمپلنت، برخلاف دندان طبیعی دچار پوسیدگی نمی‌شود. برخی دیگر از مزایای کلی ایمپلنت عبارتند از:

• بازگرداندن اعتماد به نفس
• بهبود فعالیت سیستم گوارش با کمک به جویدن بهتر غذا
• کمک به ادای درست کلمات
• بازگرداندن زیبایی دندان و خط لبخند
• کمک به سلامت دندان‌های مجاور
• استحکام و ماندگاری طولانی
• موفقیت ۹۷ درصدی کاشت

ریسک‌ها یا خطرات جراحی ایمپلنت

مانند هر عمل جراحی دیگر، جراحی ایمپلنت دندان نیز خطراتی برای سلامتی دارد. با این حال، این عوارض نادر هستند و زمانی که رخ می‌دهند معمولا جزئی بوده و به راحتی قابل درمان هستند. خطرات عبارتند از:

• عفونت در محل ایمپلنت
• زخم یا آسیب به ساختارهای اطراف، مانند سایر دندان‌ها یا رگ‌های خونی
• آسیب عصبی، که می‌تواند باعث درد، بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دندان‌های طبیعی ، لثه‌ها، لب‌ها یا چانه بیمار شود.
• مشکلات سینوسی، زمانی اتفاق می‌افتد که ایمپلنت قرار داده شده در فک بالا، به داخل یکی از حفره‌های سینوس نفوذ کند.

آمادگی برای ایمپلنت (قبل از عمل چه باید کرد)

فرآیند تهیه طرح درمان برای ایمپلنت‌های دندانی ممکن است شامل متخصصان مختلفی باشد، از جمله پزشک متخصص جراح دهان و فک و صورت، دندانپزشک متخصص در درمان ساختارهایی مانند لثه و استخوان (پریودنتیست)، دندانپزشک طراح دندان‌های مصنوعی (متخصص پروتز)، و یا گاهی متخصص گوش، حلق و بینی.

از آنجایی که ایمپلنت‌های دندانی به یک یا چند روش جراحی نیاز دارند، برای آماده شدن برای این فرآیند باید یک ارزیابی کامل داشته باشید، از جمله:

• معاینه جامع دندانپزشکی: ممکن است عکس‌های اشعه ایکس (رادیوگرافی) و سه بعدی دندان (CBCT) گرفته شود و مدل‌هایی از دندان و فک شما ساخته شود.
• بررسی سابقه پزشکی بیمار: در مورد هر گونه بیماری و هر دارویی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای تجویزی و بدون نسخه و مکمل‌ها، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر بیماری قلبی خاصی دارید یا ایمپلنت‌های ارتوپدی (لگن، زانو و غیره) دارید، پزشک ممکن است قبل از جراحی برای جلوگیری از عفونت، آنتی بیوتیک تجویز کند.
• طرح درمان متناسب با شرایط شما: این طرح عواملی مانند تعداد دندان‌هایی که نیاز به تعویض دارد و وضعیت استخوان فک و دندان‌های باقی مانده را در نظر می‌گیرد.

برای کنترل درد، گزینه‌های بیهوشی حین جراحی شامل بی حسی موضعی، آرام بخش یا بیهوشی عمومی است. با متخصص دندانپزشکی خود در مورد اینکه کدام گزینه برای شما بهتر است صحبت کنید. تیم مراقبت از دندان شما بسته به نوع بیهوشی، در مورد خوردن و آشامیدن قبل از جراحی به شما اطلاعات لازم را ارائه می‌دهد. اگر آرام بخش یا بیهوشی عمومی دارید، برنامه‌ریزی کنید که بعد از جراحی، از شخصی بخواهید که شما را به خانه برساند و باید بقیه روز را استراحت کنید.

مراحل جراحی ایمپلنت دندان

جراحی ایمپلنت دندان معمولاً یک جراحی سرپایی است که به صورت مرحله‌ای انجام می‌شود و زمان بهبودی بین دو عمل وجود دارد. فرآیند کاشت ایمپلنت دندان شامل مراحل مختلفی است که عبارتند از:

• برداشتن دندان آسیب دیده
• آماده‌سازی استخوان فک (پیوند استخوان)، در صورت نیاز
• کاشت ایمپلنت دندان
• رشد و بهبود استخوان
• قرار دادن اباتمنت
• قرار دادن تاج

کل فرآیند ممکن است از ابتدا تا انتها چندین ماه طول بکشد. بیشتر آن زمان به درمان و انتظار برای رشد استخوان جدید در فک شما اختصاص دارد. بسته به موقعیت شما، روش خاص انجام شده یا مواد مورد استفاده، گاهی اوقات می‌توان مراحل خاصی را با هم ترکیب کرد.

چه زمانی پیوند استخوان مورد نیاز است؟

اگر استخوان فک شما به اندازه کافی ضخیم نیست یا خیلی نرم است، ممکن است قبل از انجام جراحی ایمپلنت دندان نیاز به پیوند استخوان داشته باشید. چرا که هنگام جویدن، فشار زیادی بر استخوان وارد می‌شود و اگر استخوان نتواند ایمپلنت را به خوبی پشتیبانی کرده و در جای خود نگه دارد، جراحی ایمپلنت احتمالا با شکست مواجه خواهد شد. پیوند استخوان می‌تواند پایه محکم‌تری برای ایمپلنت ایجاد کند.

چندین ماده پیوند استخوان وجود دارد که می‌توان از آن‌ها برای بازسازی استخوان فک استفاده کرد. گزینه‌ها ممکن است شامل یک پیوند استخوان طبیعی، مانند یک مکان دیگر در بدن شما، یا یک پیوند استخوان مصنوعی، مانند مواد جایگزین استخوان باشد که می‌تواند ساختارهای حمایتی را برای رشد استخوان جدید فراهم کند. با پزشک خود در مورد گزینه‌هایی که بهترین کارایی را برای شما دارند صحبت کنید.

ممکن است چندین ماه طول بکشد تا استخوان پیوند داده شده، به اندازه کافی سلول استخوانی جدید برای حمایت از ایمپلنت دندان تولید کند. در برخی موارد، ممکن است فقط به پیوند استخوان جزئی نیاز داشته باشید که می‌تواند همزمان با جراحی ایمپلنت انجام شود. وضعیت استخوان فک شما تعیین می‌کند که روند درمان چگونه ادامه پیدا می‌کند.

قرار دادن ایمپلنت دندان

در طول جراحی برای قرار دادن ایمپلنت دندان، متخصص جراحی فک برشی در لثه ایجاد می‌کند تا لثه باز شده و استخوان نمایان شود. سپس سوراخ‌هایی در استخوان ایجاد می‌کند تا پایه فلزی ایمپلنت دندان در آن قرار بگیرد. از آنجایی که پایه ایمپلنت به عنوان ریشه دندان عمل می‌کند، در عمق استخوان کاشته می‌شود.

در این مرحله، شما همچنان یک جای خالی در محلی که دندان خود را از دست داده‌اید خواهید داشت. در صورت نیاز و برای حفظ ظاهر، می‌توان از نوعی پروتز جزئی و موقت استفاده کرد. شما می‌توانید این دندان مصنوعی را برای تمیز کردن و هنگام خواب بردارید.

انتظار برای رشد و بهبود استخوان

هنگامی که پایه فلزی ایمپلنت در استخوان فک شما قرار می‌گیرد، استئواینتگراسیون (جوش خوردن استخوان به پایه فلزی) شروع می‌شود. در طی این فرآیند، استخوان فک رشد کرده و با سطح ایمپلنت دندانی یکی می‌شود. این فرآیند، که می‌تواند چندین ماه طول بکشد، به ایجاد یک پایه محکم برای دندان مصنوعی جدید کمک می‌کند – درست مانند کاری که ریشه‌ها برای حفظ دندان‌های طبیعی انجام می‌دهند.

قرار دادن اباتمنت (تکیه گاه)

هنگامی که فرایند جوش خوردن استخوان به پایه ایمپلنت (استئواینتگراسیون) کامل شد، ممکن است برای قرار دادن اباتمنت – قطعه‌ای که در نهایت تاج بر روی آن قرار می‌گیرد – به جراحی اضافی نیاز داشته باشید. این جراحی جزئی، معمولا با بی حسی موضعی و به صورت سرپایی انجام می‌شود.

برای قرار دادن اباتمنت:

• دندانپزشک لثه را مجددا باز می‌کند تا پایه ایمپلنت نمایان شود.
• اباتمنت به پایه ایمپلنت دندان متصل می‌شود.
• سپس بافت لثه در اطراف اباتمنت (و نه روی آن) بسته می‌شود.

در برخی موارد، اباتمنت در همان زمان کاشت پایه ایمپلنت دندان، به آن متصل می‌شود. که در این صورت، نیازی به یک مرحله جراحی اضافی نخواهید داشت. با این حال، از آنجایی که اباتمنت از خط لثه عبور می‌کند، زمانی که دهان خود را باز می‌کنید قابل مشاهده است و تا زمانی که دندانپزشک، پروتز دندان را کامل نکند، همینطور خواهد بود. برخی از افراد ظاهر آن را دوست ندارند و ترجیح می‌دهند اباتمنت در یک مرحله جداگانه برایشان نصب شود.

پس از قرار دادن اباتمنت و قبل از اینکه دندانپزشک دندان مصنوعی را سر جایش قرار دهد، باید حدود دو هفته به لثه‌ها زمان دهید تا التیام یابد.

قرار دادن تاج

هنگامی که لثه کاملا بهبود پیدا کرد، از دهان و دندان‌های باقی مانده قالب‌گیری می‌شود. از این قالب‌ها برای ساختن تاج (دندان مصنوعی با ظاهر واقعی) استفاده می‌شود. تا زمانی که استخوان فک به اندازه کافی قوی نباشد، نمی‌توان تاج دندان را برای استفاده از دندان جدید قرار داد.

شما با کمک دندانپزشک خود می‎توانید تاجی را انتخاب کنید که متحرک، ثابت یا ترکیبی از هر دو باشد:

• متحرک: این نوع مشابه پروتز متحرک معمولی است و می‌تواند پروتز جزئی یا کامل باشد. این شامل دندان‌های سفید مصنوعی است که توسط لثه پلاستیکی صورتی احاطه شده است. تاج متحرک روی یک قاب فلزی که به اباتمنت متصل است، نصب می‌شود و به طور ایمن در جای خود می‌چسبد. برای تعمیر یا تمیز کردن روزانه به راحتی می‌توان آن را جدا کرد.
• ثابت: در این نوع، یک دندان مصنوعی به طور دائمی روی یک اباتمنت ایمپلنت تکی با پیچ یا سیمان مخصوص نصب می‌شود. شما نمی‌توانید دندان را برای تمیز کردن یا هنگام خواب درآورید. بیشتر اوقات، هر تاج ثابت به ایمپلنت دندانی خود متصل می‌شود. با این حال، از آنجایی که ایمپلنت‌ها بسیار قوی هستند، می‌توان چندین دندان را تنها با یک ایمپلنت به وسیله بریج جایگزین کرد.

بعد از عمل

فرقی نمی‌کند جراحی ایمپلنت دندان را در یک مرحله یا چند مرحله انجام داده باشید. در هر صورت ممکن است برخی از ناراحتی‌های معمول مرتبط با هر نوع جراحی دندان را تجربه کنید، مانند:

• تورم لثه و صورت 
• کبودی پوست و لثه‌ها
• درد در محل ایمپلنت
• خونریزی جزئی

ممکن است پس از جراحی ایمپلنت دندان به داروهای مسکن یا آنتی بیوتیک نیاز داشته باشید. اگر تورم، ناراحتی یا هر مشکل دیگری در روزهای بعد از جراحی بدتر شد، با جراح دهان خود تماس بگیرید.

پس از هر مرحله از جراحی، ممکن است نیاز به خوردن غذاهای نرم در حین بهبودی محل جراحی داشته باشید. به طور معمول، جراح از بخیه‌های جذبی استفاده می‌کند. اما اگر بخیه‌‌های شما از نوع جذبی نباشد، نیاز به کشیدن آن‌ها توسط دندانپزشک خواهید داشت.

نتایج

اکثر ایمپلنت‌های دندانی موفق هستند. با این حال، گاهی اوقات، استخوان به اندازه کافی با ایمپلنت فلزی ترکیب نمی‌شود. برای مثال سیگار کشیدن ممکن است باعث شکست ایمپلنت و ایجاد عوارض شود.

اگر استخوان به اندازه کافی جوش نخورد، ایمپلنت برداشته می‌شود، استخوان تمیز می‌شود و شما می‌توانید این روش را بعد از سه ماه دوباره امتحان کنید.

نحوه مراقبت و نگهداری از ایمپلنت

اگر می‌خواهید ماندگاری و طول عمر ایمپلنت و دندان‌های طبیعی خود را افزایش دهید، این کارها را انجام دهید:

• بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنید. درست مانند دندان‌های طبیعی خود، ایمپلنت‌ها، دندان‌های مصنوعی و بافت لثه را تمیز نگه دارید. مسواک‌های طراحی شده ویژه، مانند یک مسواک بین دندانی که بین دندان ها می لغزند، می توانند به تمیز کردن گوشه ها و برآمدگی های اطراف دندان ها، لثه ها و پایه های فلزی کمک کنند.
• به طور منظم به دندانپزشک خود مراجعه کنید. برای اطمینان از سلامت و عملکرد مناسب ایمپلنت‌های خود، معاینات دندانپزشکی را برنامه ریزی کنید و توصیه‌های مربوط به تمیز کردن حرفه‌ای را دنبال کنید.
• از عادت‌های مضر خودداری کنید. خوراکی‌های سفت مانند یخ و آب نبات‌های سفت را نجوید که می‌توانند تاج یا دندان های طبیعی شما را بشکنند. از تنباکو و محصولات کافئین دار لکه دار دندان خودداری کنید. اگر دندان قروچه می کنید، سعی کنید آن را درمان کنید. اگر می‌خواهید در مورد اثرات آپنه خواب و دندان قروچه بر ایمپلنت دندان بیشتر بدانید، مقاله آیا آپنه خواب بر ایمپلنت دندان اثر می‌گذارد؟ را مطالعه نمایید.

منابع

https://www.webmd.com/oral-health/guide/dental-implants

https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/dental-implant-surgery/about/pac-20384622

https://www.fda.gov/medical-devices/dental-devices/dental-implants-what-you-should-know